Iconen: De Range Rover

Something old, something new: het ontstaan van de Range Rover

Aangenaam verrast door het succes van de in 1948 gelanceerde Land Rover, als gebruiksvoertuig voor menig doel, denkt Rover al in de 50er jaren na om een luxueuzer voertuig, dat op dezelfde leest geschoeid is in de markt te zetten. Het blijft echter bij mijmeringen en een aantal prototypes, het succes van de Land Rover nodigt nou niet echt uit om een concurrent in eigen huis te creëren Land Rovers zijn, mede door het bezit van de koloniën, niet aan te slepen en de zaken gaan toch goed?
In 1958 wordt er wel een prototype gebouwd onder de naam Road Rover, waarvan de uiterlijke kenmerken een mix zijn van Land Rover en de ‘brave’ Rover P5.

Nu heeft Rover ook niet echt een motor die de Road Rover zou kunnen bedienen, en ook dit project verdwijnt in de ijskast. De Amerikanen bij Jeep Kaiser gaan voortvarender te werk en komen in 1962 met de Jeep Wagoneer op de markt, een wagen die tot 1991 in productie zal blijven terwijl het concern tot drie keer verkocht wordt ! (Kaiser-Jeep/AMC/ Chrysler)

Maar dan beginnen de zestiger jaren, de rol van de auto verandert en de vraag naar Land Rovers begint af te zwakken, in Afrika gebruik je in de droge seizoenen sowieso liever een Peugeot 404, die is nota bene betrouwbaarder en luxer dan de Land Rover.

Rover kijkt naar de Amerikaanse markt waar de Wagoneer en de Ford Bronco succesvol zijn en het idee om toch een geciviliseerde Land Rover te gaan bouwen komt weer boven drijven. Het is echter wel zo dat Rover nu over een motor kan beschikken die meer dan volwaardig is, de aluminium Buick V8 van 3.5 liter, door Rover voor een koopje van Buick gekocht, omdat Buick deze aluminium motor van moederconcern GM niet meer mag gebruiken en alleen motoren uit het GM gamma moet gebruiken! (in gietijzer wordt deze motor nog wel gebouwd door GM)

Deze motor weegt slechts 140 kilo, ongeveer hetzelfde als de 4 cilinder BMC 1800 ‘B’ series die voor de MGB, de Farina’s, Austin Balanza, wordt gebruikt. Dan komt Spen King in 1967 bij Rover binnen wandelen; hij verenigt zijn krachten met Gordon Bashford om samen een voertuig te ontwikkelen dat niet alleen kan wedijveren met de Amerikanen, maar ook met Rover’s eigen Land Rover! Het ontwerp idee komt van Rovers eigen David Bache, de man die ook verantwoordelijk zal zijn voor het ontwerp van de Rover SD1. In ’67 gaat Rover echter op in het Leyland concern en het duurt even eer de nieuwe baas, Donald Stokes wordt voorgesteld aan het project, maar gelukkig gaat het licht op groen en mag de auto verder ontwikkeld worden.

Het zijn mannen aan wie je het ontwerpen van een auto kunt overlaten, zo ontwerpt dit team eerder de Rover P6 (de latere 3500 oftewel P6B ).

Men neemt een Land Rover chassis als basis en veel plaatwerkdelen worden van aluminium gemaakt, licht sterk, relatief roestongevoelig en makkelijk uit te deuken.
De motor wordt de V8 een starre voor en achteras, maar voorzien van schroefveren in plaats van bladveren, de wagen is zacht geveerd met enorme lange veerwegen… ’geleend’ van Peugeot’s 404 (al heeft niemand daar ooit met een woord over gerept)

Ze hebben het bijna gelijk raak met de vormgeving, er hoeft weinig veranderd te worden aan het originele ontwerp en hij wil de nieuweling er meer als een ‘auto ‘uit laten zien dan een utilitair voertuig. – iets dat uit de koker van David Bache kwam!

De fijnslijperij komt van David Bache en als in juni 1970 de auto wordt geïntroduceerd, is iedereen enthousiast. Al snel komt Rover erachter dat ze een volledig nieuwe niche hebben neergezet, weliswaar eerder ontdekt door de Amerikanen, maar met een verkoopprijs van £ 1998 is het een winner.
Al gauw zien de drie ‘vaders’van de Range Rover dat de wagen niet alleen door boeren en agrariërs (geuzenaam) wordt gekocht, maar his Lordship in het Engelse landhuis, kan de Jag en de Land Rover de deur uittrappen en zich op niveau gaan verplaatsen in een Range. Ook mensen die met een Triumph 2500 PI rijden of met een Volvo 145 switchen naar de Range Rover, ze rijden voor iets meer geld in een stijlvolle stationwagen?
Dan komt de pers er snel achter dat de Range, met zijn V8, permanente 4-wiel aandrijving en schroefveren de Land Rover in het terrein de baas is!
De achterklep is tweedelig, waarbij je de onderkant heerlijk kunt gebruiken als zitje in het veld of langs de weg, of om lange voorwerpen te vervoeren.

Er liggen rubberen matten in zodat je de Range na een dag werken op het land, gewoon met de tuinslang kunt uitspuiten en ’s avonds in gala een opera kunt bezoeken.
De hoge zitpositie en de motorkap, die zo groot is dat je verwacht dat er ieder moment een helikopter op kan landen, geven je als bestuurder het gevoel dat je ‘in command’ bent.
De laag uitgesneden ruiten, iedereen waant zich ‘Lord of the Manor’ in een Range. In Frankrijk wordt er in het Louvre eentje tentoongesteld met het predikaat ‘modern beeldhouwwerk’
Kortom, de Range is hot, maar intern wordt het succesnummer geplaagd door het noodlijdende British Leyland, dat niets in de Range Rover investeert en zich alleen op de middenklassers concentreert. Het is de Zwitserse carrossier Peter Monteverdi die in 1979 met een vijfdeurs Range Rover op de markt komt, de wagen is tevens voorzien van luxe bekleding en getint glas. Hoewel deze Monteverdi’s duur zijn, is er wel vraag naar.

Gelukkig is Rover enigszins losgeweekt uit het Leyland concern waardoor er wat meer vrijheid ontstaat om het ontwerp van Monteverdi zelf in Engeland in productie te nemen, wat alleen al in transport een enorme slok op een borrel zal schelen. In 1982 wordt de 5-deurs geïntroduceerd die, net als de driedeurs goed aanslaat, alleen zijn de klanten veranderd, de Range Rover 5 deurs als Vogue of in een andere uitvoering wordt uitsluitend gekocht als statussymbool. Woon je bijvoorbeeld in Parijs en rijd je een Range, dan gaat ‘men’ ervan uit dat je een buitenhuis op het platteland hebt…
Maar eigenlijk is de Range gedegradeerd van luxe gebruiksvoorwerp naar een ordinair statussymbool.
Het zal Rover worst zijn, ze spelen juist in op deze markt en komen met hele ritsen upgrades en verbeteringen, spoilers met extra lampen, sportwielen, luxe interieurs en super luxe interieurs, ze gaan als warme broodjes over de toonbank.
De V8 evolueert mee, wordt uitgerust met brandstof injectie, wordt vergroot van 3.5 naar 3.9 naar 4.0 en zelfs naar 4.2 liter, de clientèle blijft de Range trouw.
Waarschijnlijk omdat de Range een chique en beschaafde verschijning is en blijft; heeft het ontwerp een lange houdbaarheidsdatum, ik weet het niet. Feit is wel dat hij steeds meer op zijn Amerikaanse neven gaat lijken, die van begin af aan al zeer luxe waren uitgerust. Daarom is het des te meer verbazingwekkend dat de VS de bakermat is voor het succes van de Range, terwijl ze zelf de uitvinders zijn van dit segment.
Komt het omdat de Range Europees is en als alternatief dient voor die eeuwige Benzen, BMW en Jaguar brigade? Komt het omdat het ontwerp chiquer en ingetogener is? Komt het door de prijs of omdat de Range de betere all-rounder is zowel on als off-road? Wie zal het zeggen, de Yanks omarmen de Range en de Range wordt symbool voor een hele nieuwe klasse: de SUV.

Het succes is niet eeuwig durend, de Range is zo rond 1990 verouderd en de concurrentie ziet de SUV markt wel zitten, dan wordt Rover overgenomen door BMW die gelijk 50 Ranges overlaten komen naar München om ‘te helpen met de opvolger van de Range Rover’, maar in werkelijkheid zelf een SUV willen ontwikkelen (ik heb zelf ooit zo’n testwagen via iemand van BMW kunnen kopen met 48000 kilometer op de klok )

De rest is geschiedenis, De Range zit in de top van het segment en de Japanners, de Duitsers, de Amerikanen, iedereen komt op de markt met een SUV en probeert een graantje mee te pikken.
Dan is het nieuwe model niet echt een waardig opvolger van de ‘Classic’Range, de wagen is te anoniem qua model en de techniek niet meer toonaangevend.
Hoewel de meeste andere SUV’s niet zo goed presteren in het terrein als de Range, zijn het meer modieuze dan praktische argumenten om jezelf een SUV aan te schaffen.
Spen King, de vader van de Range Rover en met 84 jaar still going strong, heeft het zelf het mooiste verwoord :

In 2004, he criticised SUV owners who drive their vehicles in urban areas, saying that vehicles like the Range Rover he created were “never intended as a status symbol but later incarnations of my design seem to be intended for that purpose.”

Wat de Range Rover een icoon maakt, lijkt me duidelijk, het is de eerste succesvolle combinatie van een terreinwagen met een luxe wagen, hij boort een heel nieuwe markt aan waarna hij zich terug moet trekken in de absolute top van dit segment. Een Classic Range Rover is elegant en arrogant, zoals een Citroën DS, hij staat net zoals de DS eenzaam aan de top in zijn klasse. Het originele ontwerp blijkt zo goed dat BMW besluit dat het laatste model Range Rover een Retro model zal zijn van het eerste. Een grotere eer voor het illustere trio dat de wagen in de zestiger jaren heeft ontworpen lijkt me nauwelijks denkbaar.