Iconen: BMW, die neue Klasse

Noem het gerust een wonder dat BMW überhaupt nog bestaat, als ze in 1952 proberen terug te komen in het marktsegment waar zij zelf vinden dat ze thuishoren, het hogere segment van comfortabele reiswagens, blijkt deze beslissing de Beiers regelrecht naar het bankroet te leiden, hun BMW 501 en 502, -voorzien van de eerste na-oorlogse Duitse V8-, kan de kar ten opzichte van Mercedes niet trekken, ook een poging om met de ultieme sportwagen, de 507 te komen mislukt jammerlijk en BMW moet zich toeleggen om zich met in licentie gebouwde ‘bubblecars’ van het Italiaanse ISO in leven te houden, die door hen onder de naam Isetta worden verkocht.

In 1959 was de situatie bij BMW zo dramatisch, dat men in onderhandeling trad met Daimler Benz om BMW over te laten nemen door de dit concern. De man die de leiding had bij BMW was Herbert Quandt**, misschien is het wel leuk om te weten dat de Quandts van origine Nederlandse emigranten zijn die touwslagers waren in de 17^e eeuw. Herbert veranderde echter van mening om BMW te verkopen, door oppositie van het personeel en de vakbonden, in plaats daarvan vergrootte hij zijn aandelenkapitaal naar 50% (tegen het advies van de banken in) en besloot het maar te proberen, zijn hele vermogen op het spel zettend.

** de Quandts waren eigenaar van zo’n 200 ondernemingen o.a. van wat nu Varta heet en hadden naast een aandeel van 30% in BMW ook nog eens 10% van Daimler Benz in hun bezit!

Herbert wist eigenlijk wel 1 ding zeker, de nieuweling waar aan gewerkt werd bij BMW moest de kar wel kunnen trekken, want anders was het over en uit met het merk en met de Quandts!

1961, Die Neue Klasse wordt geïntroduceerd als  BMW 1500, het is een kloeke vier deurs sedan met sportieve uitstraling en toch nog wat ambachtelijke kenmerken. Het ontwerp komt van BMW’s Hofmeister, Fiedler en  Wolff en van de hand van  Michelotti , terwijl de motor is ontworpen door von Falkenhausen, een van origine BMW motorfietsenman die na de oorlog weer terug is gekeerd op het oude nest. Het geluk is trouwens wel met BMW, de enige Duitse concurrent met een soortgelijke  middenklasser, Borgward,  gaat failliet.

Schijfremmen voor, onafhankelijke wielophanging, een unicum voor de Duitse auto industrie en een topsnelheid van 150 km. De motor met bovenliggende nokkenas, die intern de M10 werd genoemd, geeft trouwens mogelijkheden om het gamma uit te breiden en in 1963 komt de tien pk sterkere 1800 op de markt. Als BMW weer een jaar later met de snelle 1800ti ook nog Duits toerwagenkampioen wordt komt het oude sportieve imago weer langzaam tot leven. In ‘65 komt er als klap op de vuurpijl een speciaal voor de racerij ontwikkelde 1800 Ti-Sa uit.  Hoewel er slechts  200 Ti/Sa’s gebouwd (SondernAusfuhrung) worden, is de wagen  bij zijn lancering al haast een legende! Ti’s en Ti/Sa’s winnen menig race en maken het concurrent  (Alfa Romeo) zeer moeilijk.

Als toppertje werd de motor uitgeboord tot een 2 liter en ja, de BMW  2000 was geboren met rechthoekige koplampen en grotere achterlichten.

Toch is het niet de vierdeurs die tot de verbeelding zal spreken, immers voor dagelijks gebruik zij er voldoende alternatieven op de markt zoals , Peugeot, Citroen, Mercedes, Fiat, Lancia, Alfa Romeo en de BMC Farina’s. Het is de vraag van de Amerikaanse importeur en zakenman Max Hoffman die het onderscheidt zal gaan maken voor BMW. Max Hoffman is een Oostenrijkse Joodse vluchteling die fortuin weet te maken met import van Europese auto’s in de VS. Hij woont in New York en staat bekend als een slim zakenman. Als geboren Oostenrijker kon hij zich, logischerwijs, goed uitdrukken bij de Duitse fabrikanten die hij in de VS vertegenwoordigde. Zo had BMW naar hem geluisterd voor de ontwikkeling van de 507 –iets wat achteraf niet echt verstandig was geweest -; maar toen hij begon te zeuren om een tweedeurs hardop coupe, luisterde BMW toch weer naar hem.

Men ging naar Michelotti en in 1966 werd de 02 serie geboren uit de 1600/1800 sedans. En eigenlijk was dit de verwezenlijking van ‘die neue klasse‘. De auto sloeg in als een bom, een kompleet nieuwe markt bleek te zijn aangeboord, immers, een tweedeurs auto met de voordelen en het comfort van een reiswagen die tegelijkertijd ook nog eens snel en sportief te berijden was. Daarnaast had de auto nog eens de voordelen van een sportwagen, maar niet de nadelen. Niet alleen de Amerikanen, maar ook de Europeanen vielen en bloc voor de 02 serie.

Bij BMW zag met dit gelukkig onmiddellijk en er werd volop gestoeid met de motoren uit die Neue klasse, zodat er binnen de kortste keren variaties ontstonden op het ´02 thema ´ Er kwamen een 1602 een 1802, een 2002, een 2002 Ti een Tii (met Kugelfischer benzine injectie) en een 2002 Turbo als topmodel. Voor de smalle beurs kwam BMW tot slot nog uit met een uitgeklede versie, de 1502.

Het model van de 02 serie is nagenoeg ongewijzigd gebleven gedurende de productie, de enige grote verandering zijn de achterlichten geweest in 1974?

De productie aantallen van de 02 serie doen die van de neue klasse verbleken :

Neue klasse totaal             324000 (1500/1600/1800200 & Ti/Tisa TiLux)

02 serie totaal                     863000 (1502/1602/1802/2002/2002 Ti/2002 Tii & Turbo)

Veel variaties op het 02 thema zijn er niet geweest, Bauer heeft zich aan een cabriolet gewaagd en BMW zelf is met een touring uitgekomen, een driedeurs fastback a la MG B GT. Ook is er eventjes een 1600Gt geproduceerd, echter met weinig succes. Vreemd genoeg heeft Alfa Romeo nooit echt een antwoord kunnen geven op de 02 serie, terwijl juist Alfa de ongekroonde koning was van de sports saloon

Wat die Neue Klasse een icoon maakt?
Drie dingen : het aanboren van een niche markt, het  professioneel stoeien met motorvarianten voor dezelfde auto en het redden van BMW.